Kiedy można ogłosić upadłość firmy?

Zdolność upadłościowa – niewypłacalność

Odpowiadając na pytanie kiedy można ogłosić upadłość firmy należy zacząć od ustalenia niewypłacalności przedsiębiorstwa. Niewypłacalność jest bowiem przesłanką do możliwości ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy.

Wedle art. 11 prawa upadłościowego Dłużnik jest niewypłacalny, jeśli nie reguluje swych wymagalnych zobowiązań pieniężnych dłużej niż trzy miesiące. Od momentu, gdy niewypłacalność powstanie dłużnik ma 30 dni na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości. Jeśli dłużnik jest niewypłacalny to powinien dodatkowo posiadać majątek umożliwiający pokrycie kosztów postępowania i choć w części zaspokojenie wierzycieli.

Upadłość firmy a brak majątku

Upadłość firmy nie jest dostępna dla każdego przedsiębiorcy, bowiem jest dość kosztownym postępowaniem. Średnie koszty postępowania upadłościowego można oszacować na około 35 000 PLN. Wyjątkiem jest tu jednak Warszawa, gdzie postępowania upadłościowe są znaczenie większym wydatkiem dla dłużnika. W przypadku przedsiębiorcy musi on posiadać środki na ogłoszenie upadłości. Nie ma tu mowy o pokrywaniu kosztów przez Skarb Państwa, jak to ma miejsce w upadłości konsumenckiej. Co jest bardzo istotne dłużnik powinien posiadać płynne aktywa, a najlepiej, aby były to środki pieniężne. Jeśli upadły posiada majątek, którego upłynnienie wymaga czasu to sędzia – komisarz może zobowiązać największych wierzycieli do uiszczenia zaliczki na poczet kosztów postępowania. Brak wniesienia przez nich zaliczki skutkować będzie umorzeniem postępowania upadłościowego.

Upadłość jednoosobowego przedsiębiorcy nie powinna być problemem w razie braku środków na koszty postępowania. Wystarczy bowiem zamknąć działalność i następnego dnia po wykreśleniu z CEIDG dłużnik taki zyskuje konsumencką zdolność upadłościową.

Opłata sądowa za wniesienie wniosku o upadłość konsumencką wynosi 30 PLN. Przedsiębiorca musi zapłacić 1 000 PLN + 5 148,07 PLN zaliczki na koszty postępowania.

Oddalenie a zwrot wniosku o upadłość

Sąd oddali wniosek o ogłoszenie upadłości, jeśli:

• dłużnik nie jest niewypłacalny,
• majątek dłużnika jest niewystarczający na zaspokojenie kosztów postępowania lub wystarcza jedynie na te koszty,
• dłużnik wykaże, że zobowiązanie wierzyciela, który wniósł wniosek o upadłość ma w całości charakter sporny. Spór ten musi oczywiście zaistnieć przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości.

Sąd zwróci wniosek o ogłoszenie upadłości, jeśli zawiera on braki formalne, które nie zostały uzupełnione. Jeśli wniosek zawiera braki i po wezwaniu nie zostaną one uzupełnione to sąd zwróci wniosek. Dla dłużnika będzie to równoznaczne z sytuacją, w której wniosek nie zostałby wcale wniesiony. Konsekwencje pomiędzy zwrotem i oddaleniem wniosku mogą być dla dłużnika bardzo doniosłe. W razie zwrotu wniosku i przekroczenia terminu przy ponownym jego złożeniu przedsiębiorca jednoosobowy może mieć przez to utrudnione szybkie uzyskanie oddłużenia w upadłości konsumenckiej. Z kolei członkowie zarządu spółki kapitałowej mogą odpowiadać za zobowiązania spółki. Nie jest to przesądzone, ale inicjatywa dowodowa w postępowaniu sądowym będzie po ich stronie.

Kiedy można ogłosić upadłość firmy? – konsekwencje ogłoszenia upadłości firmy. 

Do najważniejszych konsekwencji należy utrata zarządu nad majątkiem upadłego, gdyż zarząd ten przejmuje syndyk. Zanim jednak dojdzie do ogłoszenia upadłości to sąd zazwyczaj powołuje Tymczasowego Nadzorcę Sądowego (TNS), który ustala wiele kwestii dotyczących przedsiębiorstwa. Działania TNSa mają na celu ustalenie wartości majątku przedsiębiorstwa i oszacowanie kosztów postępowania upadłościowego, co pozwoli sądowi orzec w przedmiocie ogłoszenia upadłości firmy. Po ustanowieniu TNSa dłużnik jest również ograniczony w zarządzie majątkiem przedsiębiorstwa

Upadłość firmy i co dalej? Co z pracownikami?

Po ogłoszeniu upadłości upadły musi wydać dokumenty oraz cały majątek syndykowi.

Traci również zarząd nad majątkiem przedsiębiorstwa. Syndyk zaś zwalnia pracowników i sprzedaje majątek przedsiębiorstwa celem zaspokojenia wierzycieli upadłego. Innymi słowy kończy działalność przedsiębiorstwa – oczywiście pod warunkiem, że nie można zbyć przedsiębiorstwa jako całości lub jego zorganizowanych części. Po upłynnieniu masy upadłości (bądź w trakcie likwidacji) syndyk dokonuje podziału funduszy masy upadłości pomiędzy wierzycieli. Po wykonaniu ostatecznego planu podziału funduszy masy upadłości dochodzi do zakończenia postępowania upadłościowego. Dla spółek prawa handlowego jest to równoznaczne z zakończeniem ich bytu i wykreśleniem z rejestru KRS. W przypadku przedsiębiorcy osoby fizycznej otwiera mu to drogę do zawnioskowania o ustalenie planu spłaty wierzycieli. Ustalenie planu spłaty jest zarazem określeniem zakresu w jakim upadły – osoba fizyczna zostanie oddłużona.

Upadłość firmy a zobowiązania

Jak już zostało wyżej wskazane zakończenie postępowania upadłościowego wobec przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną uprawnia go do złożenia wniosku o ustalenie planu spłaty wierzycieli. W upadłości konsumenckiej syndyk z urzędu przystępuje do tej czynności. Przedsiębiorca musi zaś pamiętać, że ma 30 dni od dnia obwieszczenia o zakończeniu postępowania upadłościowego na złożenie wniosku o ustalenie planu spłaty wierzycieli.

Zakończenie postępowania upadłościowego wobec spółki prawa handlowego kończy się zazwyczaj jej wykreśleniem z rejestru KRS. Członkowie zarządu spółek kapitałowych teoretycznie mogą być spokojni, jeśli złożyli wniosek o upadłość spółki w ustawowym terminie.

Podsumowanie

W odpowiedzi na pytanie kiedy można ogłosić upadłość firmy wskazać można na dwie zasadnicze kwestie. Dłużnik musi być niewypłacalny i posiadać majątek na pokrycie kosztów postępowania oraz choć w części za zaspokojenie wierzycieli.

O autorze

Krzysztof Lipiński

Licencjonowany doradca restrukturyzacyjny, syndyk.
Biegły z zakresu wyceny przedsiębiorstw.

kontakt@lipinskikancelaria.pl
tel. 792 873 876