Oddłużenie firmy – kiedy jest możliwe?

Przedsiębiorcy borykający się z problemem utraty płynności finansowej mogą skorzystać z dobrodziejstw Prawa restrukturyzacyjnego. Daje im to możliwość zmiany sposobu spłaty swoich zobowiązań bądź umorzenia ich części. Celem postępowania restrukturyzacyjnego jest bowiem uniknięcie upadłości poprzez zawarcie układu z wierzycielami. Warto jednak odpowiedzieć na pytanie kiedy oddłużenie firmy w ramach postępowania restrukturyzacyjnego jest możliwe? Czy zawarcie układu z wierzycielami jest zawsze możliwe? Może zdarzyć się bowiem sytuacja, w której wierzyciele przyjmą układ, ale sąd odmówi jego zatwierdzenia. W niniejszym artykule wyjaśnimy zatem, kiedy jest możliwe oddłużenie firmy oraz jak oddłużyć firmę?

Jak oddłużyć firmę?

Poza postępowaniem restrukturyzacyjnym przedsiębiorca może uzyskać oddłużenie firmy na skutek podjęcia negocjacji z wierzycielami. Jeśli są umiejętnie prowadzone i wierzycielom zostanie przedstawiony wariant “siłowy”, czyli restrukturyzacja sądowa wraz z nieodłącznie jej towarzyszącą upadłością to zawarcie porozumienia jest w zasięgu dłużnika. Oddłużanie firm jest obecnie bardzo popularnym rozwiązaniem. Negocjacje mogą być skuteczne, gdy prowadzone są z niewielką liczbą wierzycieli. Trudno bowiem dojść do porozumienia przykładowo z dwustoma wierzycielami. W takiej sytuacji wskazane jest otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego i podjęcie próby zawarcia układu z wierzycielami. Jest to też lepszy wariant dla wierzycieli, bo gdy dochodzi do redukcji zobowiązań, to dla wierzycieli bardziej opłacalne jest postępowanie restrukturyzacyjne. W tym wariancie mogą oni „wrzucić” sobie w koszty prowadzonej działalności umorzoną część ich wierzytelności. Mowa tu o tzw. premii podatkowej. Pisaliśmy o tym w artykule podatkowe skutki umorzenia zobowiązań w postępowaniu restrukturyzacyjnym.

Umorzenie długów w upadłości jest zazwyczaj opcją, której nie chcą obydwie strony. Zarówno wierzyciel, jak i dłużnik. W większości przypadków stopień zaspokojenia wierzycieli w upadłości jest bowiem znikomy. Na skutek zawarcia układu wierzyciele uzyskują zaś wyższy stopień zaspokojenia. Czasami jednak na negocjacje bądź restrukturyzację jest za późno i nie pozostaje nic innego, jak ogłosić upadłość.

Oddłużenie firmy w upadłości

Umorzenie zobowiązań w upadłości jest zazwyczaj opcją, której nie chcą obydwie strony. Zarówno wierzyciel, jak i dłużnik. W większości przypadków stopień zaspokojenia wierzycieli w upadłości jest bowiem znikomy. Postępowanie upadłościowe trwa zazwyczaj długo i jest kosztogenne. Dla przykładu upadłość spółki z o.o., która posiada nieco majątku ruchomego oraz ściągalne należności od swoich kontrahentów może potrwać około dwóch lat. Wygeneruje to spore koszty postępowania upadłościowego, a mają one pierwszeństwo przed zaspokojeniem wierzycieli dłużnika. W praktyce wierzyciele w postępowaniach upadłościowych nie uzyskują wysokiego stopnia zaspokojenia swoich wierzytelności. W przypadku spółek prawa handlowego zarząd musi ponadto wiedzieć o ewentualnej odpowiedzialności za długi spółki. Może się bowiem okazać, że samo złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie zakreślonym przez Prawo upadłościowe nie będzie wystarczające. Są bowiem w tej materii dwie rozbieżne linie orzecznicze. Na szczęście dominująca jest ta, która odnosi się do Prawa upadłościowego. Kolejną istotną kwestią w przypadku upadłości spółek prawa handlowego jest zachowanie ustawowego terminu na wniesienie wniosku o ogłoszenie upadłości do sądu. Praktyka pokazuje, że często jest on przekraczany. Zarząd stara się bowiem za wszelką cenę ratować przedsiębiorstwo. W konsekwencji powoduje to powstanie stanu niewypłacalności i przekroczenie terminu na złożenie do sądu wniosku o upadłość.

Konkludując upadłość nie jest atrakcyjna ani dla wierzycieli, ani dla dłużników. Wierzyciele czekają bowiem dość długo na zaspokojenie ich wierzytelności i często są zaspokajani w minimalnym stopniu. Dla dłużników przykładowo upadłość spółki z o.o. w praktyce często nie daje ochrony przed odpowiedzialnością za jej długi. Układ z wierzycielami jawi się zatem jako lepsze rozwiązanie. Na skutek zawarcia układu wierzyciele uzyskują bowiem wyższy stopień zaspokojenia. Jednak restrukturyzacja nie zawsze się powiedzie. 

Kiedy restrukturyzacja może się nie udać?

Jak już wielokrotnie pisaliśmy na naszym blogu – z restrukturyzacją nie można zwlekać. To rozwiązanie dla osób, które znalazły się w trudnej sytuacji finansowej. Pozwala ona m.in. na umorzenie długów, a przynajmniej części z nich, a także na odzyskanie płynności finansowej. Zbyt długie czekanie doprowadza bowiem do spadku ekonomicznej wartości przedsiębiorstwa dłużnika. To zaś może spowodować, że dłużnik nie odzyska już płynności finansowej. Przedsiębiorca rozpoczynający postępowanie restrukturyzacyjne musi bowiem mieć świadomość, że po otwarciu postępowania wszelkie zobowiązania muszą być terminowo regulowane. W przeciwnym razie  sąd może odmówić zatwierdzenia układu zawartego przez wierzycieli. Samo przekonanie wierzycieli do zawarcia układu nie jest wystarczające. Zawarty układ musi być jeszcze pozytywnie „zaopiniowany” przez sąd restrukturyzacyjny. Wedle art. 165 Prawa restrukturyzacyjnego:

Sąd odmawia zatwierdzenia układu, jeżeli narusza on prawo, w szczególności jeżeli przewiduje udzielenie pomocy publicznej niezgodnie z przepisami, albo jeżeli jest oczywiste, że układ nie będzie wykonany. Domniemywa się, że jest oczywiste, że układ nie będzie wykonany, jeżeli dłużnik nie wykonuje zobowiązań powstałych po dniu otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego.

Tak więc sytuacja, w której dłużnik nie będzie regulował zobowiązań powstałych po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego spowoduje, że sąd obligatoryjnie odmówi zatwierdzenia układu. Można oczywiście przekonywać sąd co do zasadności zatwierdzenia układu, ale nie jest to łatwe zadanie. Jak bowiem przekonać sąd, że dłużnik będzie w stanie wywiązywać się z zobowiązań układowych skoro nie może wygenerować dochodu pozwalającego mu na prowadzenie podstawowej działalności operacyjnej?

Interesuje Cię restrukturyzacja firmy w Gdańsku lub Gdyni? Skontaktuj się z naszą kancelarią.

Jakie możliwości daje firmie postępowanie restrukturyzacyjne?

Oddłużenie firmy dzięki zainicjowaniu postępowania restrukturyzacyjnego daje poniższe możliwości:

• zawieszenie egzekucji komorniczych,
• uchylenie dokonanych zajęć komorniczych,
• zakaz wszczynania nowych postępowań egzekucyjnych,
• zakaz wypowiadania umów kluczowych dla działalności przedsiębiorstwa (w tym umowy kredytów, pożyczek, najmu, dzierżawy, leasingu),
• brak obowiązku spłaty zobowiązań objętych układem (czyli tych powstałych przed otwarciem postępowania). Dłużnik w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego nie musi bowiem spłacać tych zobowiązań,
• umorzenie długów, a przynajmniej części zobowiązań, 
• rozłożenie spłaty na dogodny dla dłużnika termin,
• wprowadzenie zmian w działalności operacyjnej przedsiębiorstwa. Chodzi o wyeliminowanie nierentownych przedsięwzięć.

Oczywiście proces oddłużania i spłaty zobowiązań może być długotrwały. Właśnie dlatego tak duże znaczenie ma znalezienie odpowiedniego wsparcia prawnego.

Przykład oddłużenia firmy (czyli przykładowy układ z wierzycielami).

W zdecydowanej większości przypadków oddłużenie firmy w ramach postępowania restrukturyzacyjnego polega na zawarciu układu z wierzycielami. Dłużnik – przedsiębiorca proponuje zatem swym wierzycielom nowe zasady spłaty swoich zobowiązań. Poniżej przedstawiamy przykładową sytuację dłużnika oraz możliwy do zawarcia układ z wierzycielami.

Zobowiązania:

• kredyty bankowe w kwocie 700.000,00 zł (600.000,00 zł kapitał, 100.000,00 zł odsetki),
• zobowiązanie wobec ZUS w kwocie 100.000,00 zł (80.000,00 zł należność główna, 20.000,00 zł odsetki),
• zobowiązanie wobec Urzędu Skarbowego w kwocie 100.000,00 zł (80.000,00 zł należność główna, 20.000,00 zł odsetki),
• zobowiązania wobec kontrahentów w kwocie 100.000,00 zł (70.000,00 zł należność główna, 30.000,00 zł odsetki).

Przykładowa treść układu z wierzycielami:

• umorzenie całości odsetek oraz brak ich dalszego naliczania w stosunku do banków, Urzędu Skarbowego oraz kontrahentów,
• spłata całości zobowiązania wobec ZUS wraz z odsetkami i wszelkimi kosztami w 60 równych ratach (w przypadku ZUS nie można umorzyć choćby odsetek i trzeba spłacić całość),
• umorzenie 20% kapitału kredytów bankowych i spłata pozostałego kapitału przez 8 lat, czyli w 96 równych ratach,
• umorzenie 30% należności głównej wobec kontrahentów i spłata pozostałej części zobowiązania w 36 równych ratach,
• umorzenie 20 należności głównej Urzędu Skarbowego oraz spłata pozostałej części zobowiązania w 60 równych ratach.

W taki sposób dojdzie do umorzenia odsetek w kwocie 150.000,00 zł. Co więcej odsetki nie będą dalej naliczane, co daje kolejne bardzo duże umorzenie przyszłego zobowiązania dłużnika.

Zostanie umorzone 157.000,00 zł należności głównych.

Łącznie umorzenie wyniesie 307.000,00 zł + odsetki które by się naliczyły w przyszłości.

Pozostała część zobowiązań zostanie rozłożona w terminie, który pozwoli dłużnikowi wywiązać się z postanowień układu.

Co z tego będą mieć wierzyciele?

Dla wierzycieli powyższy wariant nie jest optymistyczny. Nie dość bowiem, że dojdzie do umorzenia części ich wierzytelności to pozostałą część otrzymają w zazwyczaj znacznie dłuższym terminie niż wynikało to z pierwotnych założeń. Taki sposób spłaty może doprowadzić niestety do niewypłacalności kolejnych firm, które mogą doświadczyć problemów z płynnością na skutek nieotrzymania zapłaty. Jednak należy pamiętać, że stopień zaspokojenia w ramach układu z wierzycielami jest zazwyczaj wyższy niż w ramach postępowania upadłościowego. Biorąc pod wzgląd nawet spadek siły nabywczej pieniądza w czasie, to i tak zazwyczaj układ jest bardziej korzystnym rozwiązaniem. Taki też jest cel postępowania restrukturyzacyjnego – zawarcie układu z wierzycielami, aby stopień ich zaspokojenia był wyższy niż w upadłości.

Oddłużenie firmy – kiedy jest możliwe?

W ramach krótkiej konkluzji wskażemy jedynie, iż sytuacja ekonomiczna dłużnika musi pozwalać mu co najmniej na terminowe regulowanie zobowiązań powstałych po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego. Powinien mieć po prostu środki na pokrywanie bieżących kosztów działalności operacyjnej. Chodzi przykładowo o takie koszty jak:

• wynagrodzenia dla pracowników,
• składki ZUS,
• zobowiązania podatkowe,
• raty leasingów operacyjnych,
• czynsz najmu lub dzierżawy,
• zobowiązania wobec kontrahentów.

W przeciwnym razie sąd może (ale nie jest obligatoryjne) odmówić zatwierdzenia układu. Tak więc przedsiębiorco – nie zwlekaj! Im szybciej podejmiesz działania, tym większa szansa na wyjście z opresji i uratowanie Twojego przedsiębiorstwa. Oddłużenie firmy jest możliwe, dzięki skutecznym narzędziom z Prawa restrukturyzacyjnego. Niezbędne jest wsparcie prawników specjalizujących się w restrukturyzacji. Chcesz skonsultować sytuację swojej firmy z doświadczonym doradcą restrukturyzacyjnym? Szukasz kancelarii oferującej usługi oddłużeniowe? Skontaktuj się z naszą kancelarią. Oferujemy usługi oddłużeniowe zarówno dla klientów indywidualnych, jak i dla firm. Oddłużanie osób fizycznych i firm to nasza specjalność. Z uwagi na nasze wieloletnie doświadczenie i liczne sukcesy w zakresie restrukturyzacji, z pewnością będziemy w stanie pomóc.

O autorze

Krzysztof Lipiński

Kwalifikowany doradca restrukturyzacyjny specjalizujący się w restrukturyzacji przedsiębiorstw. W postępowaniach restrukturyzacyjnych pełni funkcję nadzorcy układu, nadzorcy oraz zarządcy sądowego. Pełni również funkcję syndyka w postępowaniach upadłościowych. Z powodzeniem nadzorował restrukturyzację dużych spółek kapitałowych, jak i działalności jednoosobowych.

Biegły z zakresu wyceny przedsiębiorstw. Ekonomista i prawnik. W swojej praktyce współpracuje z sądami restrukturyzacyjnymi oraz upadłościowymi. Reprezentuje również wierzycieli i dłużników w postępowaniach restrukturyzacyjnych i upadłościowych.

Od lat specjalizuje się w zagadnieniach dotyczących niewypłacalności podmiotów gospodarczych oraz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. W swej praktyce dużą wagę przywiązuje do pogodzenia interesów dłużników oraz wierzycieli, co ma prowadzić do ograniczenia liczby ogłaszanych upadłości.