Podatkowe skutki umorzenia zobowiązań w postępowaniu restrukturyzacyjnym

Pisaliśmy już na naszym blogu o podatkowych skutkach umorzenia zobowiązań w upadłości oraz o skutkach ich umorzenia poza upadłością. W niniejszym wpisie omówimy podatkowe skutki umorzenia zobowiązań w postępowaniu restrukturyzacyjnym. Przy czym opiszemy to zagadnienie zarówno z perspektywy dłużnika, jak i wierzyciela.

Umorzenie zobowiązań poza postępowaniem restrukturyzacyjnym

Zawarcie z wierzycielem ugody polegającej na umorzeniu części zobowiązania wiąże się dla dłużnika z koniecznością zapłaty podatku dochodowego. Kwota umorzonego zobowiązania jest bowiem przychodem do opodatkowania. Dłużnik musi zatem liczyć się z tym, że blisko 20% umorzonej kwoty zobowiązania będzie musiał zapłacić fiskusowi.

Podatkowe skutki umorzenia zobowiązań w postępowaniu restrukturyzacyjnym – skutki dla dłużnika

Na skutek zawarcia i następnie wykonania układu zazwyczaj część zobowiązań dłużnika ulega umorzeniu. W takiej sytuacji do przychodów nie zalicza się kwoty stanowiącej równowartość umorzonych zobowiązań, w tym także umorzonych pożyczek i kredytów, jeżeli umorzenie nastąpiło w postępowaniu restrukturyzacyjnym lub upadłościowym. Przekładając to na język polski – umorzenie zobowiązań na skutek wykonania układu z wierzycielami nie powoduje konieczności zapłaty podatku dochodowego.

Umorzenie zobowiązań w postępowaniu restrukturyzacyjnym – skutki dla wierzyciela

Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uważa się za koszty uzyskania przychodów umorzonych pożyczek, jeżeli ich umorzenie nie jest związane z postępowaniem restrukturyzacyjnym lub upadłościowym. Analogiczny zapis jest w ustawie o podatku od osób prawnych. Wedle niej do przychodów nie zalicza się kwot stanowiących równowartość umorzonych zobowiązań. Oczywiście umorzenie to musi nastąpić w postępowaniu restrukturyzacyjnym lub upadłościowym. Wierzyciel godząc się na zawarcie układu może zatem dodatkowo „wrzucić“ sobie w koszty umorzoną część swojej wierzytelności. Możliwości takiej nie ma poza postępowaniem restrukturyzacyjnym.

Czy umorzenie zobowiązań w postępowaniu restrukturyzacyjnym daje wierzycielowi jakąś korzyść?

Przewrotnie powiem, że daje i to nie jedną. Wskazać mogę trzy podstawowe korzyści dla wierzyciela:

1. Wyższe zaspokojenie niż w egzekucji komorniczej lub upadłości. Propozycje układowe zakładają zazwyczaj wyższy poziom zaspokojenia niż w egzekucji. Dodatkowo jeśli na skutek zawarcia układu dojdzie do przedłużenia okresu spłaty zobowiązania to wierzyciel zyskuje dodatkowo odsetki. Dotyczy to jednak sytuacji gdy nie dochodzi do umorzenia zobowiązania.
2. Możliwość „wrzucenia“ w koszty umorzonych zobowiązań.
3. Dodatkowo wierzyciel może liczyć na dalszą współpracę z dłużnikiem. Dłużnik może oczywiście nie ma co liczyć na kredyt kupiecki, ale współpraca może być kontynuowana.