Jako kancelaria restrukturyzacyjna przeprowadziliśmy dziesiątki postępowań restrukturyzacyjnych. Mowa o postępowaniach o zatwierdzenie układu, postępowaniach sanacyjnych, przyspieszonych postępowaniach układowych oraz postępowaniach układowych. W tych trzech ostatnich postępowaniach to sąd restrukturyzacyjny wyznacza nadzorcę bądź zarządcę. Postępowanie o zatwierdzenie układu charakteryzuje się zaś tym, że to dłużnik wybiera osobę doradcy restrukturyzacyjnego, która będzie pełnić funkcję nadzorcy układu. Czasami jednak może okazać się konieczna zmiana nadzorcy układu w postępowaniu o zatwierdzenie układu. Zmiana ta może wynikać z różnych przyczyn, które co istotne mogą być odmienne niż w pozostałych postępowaniach restrukturyzacyjnych. W tym artykule omówimy zagadnienie zmiany nadzorcy układu. Zapraszamy do lektury i ewentualnie do zadawania pytań i kontaktu z naszą kancelarią.
Spis treści
W jakich sytuacjach może zaistnieć zmiana nadzorcy układu w postępowaniu o zatwierdzenie układu?
Jak już wyżej wskazaliśmy osobę nadzorcy układu wybiera dłużnik. Z dniem zawarcia umowy o nadzór nad postępowaniem o zatwierdzenie układu wybrany doradca restrukturyzacyjny obejmuje funkcję nadzorcy układu. Mówi o tym art. 210 Prawa restrukturyzacyjnego:
Art. 210 [Umowa o nadzór nad przebiegiem postępowania]
W celu przygotowania propozycji układowych, przeprowadzenia samodzielnego zbierania głosów i złożenia wniosku o zatwierdzenie układu dłużnik zawiera umowę o sprawowanie nadzoru nad przebiegiem postępowania z osobą spełniającą wymogi, o których mowa w art. 24, która pełni funkcję nadzorcy układu.
Procedura głosowania w postępowaniu o zatwierdzenie układu trwa maksymalnie 4 miesiące. W tym czasie nadzorca układu bierze na siebie dużą odpowiedzialność za poprawność przeprowadzenia postępowania restrukturyzacyjnego. Jej zakres, czyli zarówno zakres obowiązków nadzorcy układu wynika z ustawy Prawo restrukturyzacyjne oraz z treści zawartej umowy o nadzór nad postępowaniem o zatwierdzenie układu. Może zdarzyć się, że nadzorca nie jest w stanie pełnić należycie swojej funkcji. Może to wynikać z braku odpowiednich kompetencji nadzorcy bądź organizacyjnych w kancelarii nadzorcy. Obowiązki nadzorcy układu wskazujemy poniżej. Jeśli nadzorca nie wywiązuje się z nich należycie to dłużnikowi przysługuje prawo rozwiązania umowy z nadzorcą. Konieczne jest wtedy jednak zawarcie umowy z inną osobą posiadająca licencję doradcy restrukturyzacyjnego.
Może Cię zainteresuje artykuł: https://lipinskikancelaria.pl/oddluzenie-bylego-przedsiebiorcy-w-23-miesiace/
Jakie obowiązki ma nadzorca układu w postępowaniu o zatwierdzenie układu?
Minimalny zakres obowiązków nadzorcy układu został określony w art. 37 Prawa restrukturyzacyjnego:
Art. 37 [Czynności nadzorcy układu]
- W ramach sprawowanego nadzoru nadzorca układu może kontrolować czynności dłużnika dotyczące jego majątku, a także przedsiębiorstwo dłużnika, w tym sprawdzać, czy mienie dłużnika, które nie stanowi części przedsiębiorstwa, jest dostatecznie zabezpieczone przed zniszczeniem lub utratą.
- Do czynności nadzorcy układu należy w szczególności:
- sporządzenie wspólnie z dłużnikiem planu restrukturyzacyjnego;
- przygotowanie wspólnie z dłużnikiem propozycji układowych;
- sporządzenie spisu wierzytelności oraz spisu wierzytelności spornych;
- współpraca z dłużnikiem w zakresie sprawnego i zgodnego z prawem zbierania głosów przy zachowaniu praw wierzycieli;
- złożenie sprawozdania o możliwości wykonania układu.
Wyżej wskazany zakres obowiązków nie jest katalogiem zamkniętym. Dodatkowo na nadzorcy ciąży obowiązek wydawania zgody na dokonanie przez dłużnika czynności prawnej przekraczającej zakres zarządu zwykłego. Dodatkowo nadzorca zgodnie z treścią art. 220 Prawa restrukturyzacyjnego zobowiązany jest do sporządzenia sprawozdania nadzorcy układu. Jest to bardzo obszerny dokument opisujący przeprowadzone przez nadzorcę układu postępowanie o zatwierdzenie układu. Jak zatem widać zakres obowiązków oraz odpowiedzialności nadzorcy układu są bardzo szerokie. Tym samym osoba nadzorcy układu ma kolosalny wpływ na poprawność przeprowadzenia postępowania restrukturyzacyjnego.
Czy nadzorca układu ma wpływ na przeprowadzenie restrukturyzacji z powodzeniem?
Nasza praktyka pokazuje, że niejednokrotnie zdarza się, iż restrukturyzacja firmy jednoosobowej czy restrukturyzacja spółki z o.o. nie powiodła się ze względu na osobę nadzorcy układu. Przyczyn może być wiele. Ot choćby mogą to być:
- nieprawidłowe sporządzenie propozycji układowych.
- błędne sporządzenie testu prywatnego wierzyciela (dość częsty błąd).
- nieprawidłowe sporządzenie kart do głosowania.
- nieprawidłowe przeprowadzenie procedury głosowania.
- brak zweryfikowania poprawności oddanych przez wierzycieli głosów.
- nieodpowiednie zaangażowanie w negocjacje z wierzycielami.
- nieodpowiedni kontakt z wierzycielami.
- błędnie sporządzone sprawozdanie nadzorcy układu, w tym spisów wierzytelności bądź planu restrukturyzacyjnego.
Niektórzy nasi klienci, którzy trafili do naszej kancelarii restrukturyzacyjnej Lipiński i Wspólnicy mieli zatwierdzony przez sąd układ. Co się jednak okazało, nie wiedzieli nawet jakie propozycje układowe zostały zaproponowane. Dłużnik dowiadywał się o tym po zatwierdzeniu układu. Okazywało się wtedy, że nie jest w stanie wykonać zatwierdzonego przez sąd restrukturyzacyjny układu. Niestety, ale przypadki takie nie są odosobnione. Funkcja nadzorcy układu wymaga bowiem szerokich kompetencji oraz zaangażowania. Projekt, jakim jest postępowanie restrukturyzacyjne, jest bardzo skomplikowany. Nadzorowanie go przez nadzorcę bez doświadczenia może skończyć się bardzo źle dla przedsiębiorcy będącego w restrukturyzacji.
Czy nadzorca układu powinien udzielać porad prawnych dłużnikowi?
Nadzorca układu nie jest pełnomocnikiem dłużnika. Nie powinien zatem go reprezentować przed wierzycielami, czy też innymi podmiotami i osobami. Nadzorca układu powinien czuwać nad poprawnością przebiegu postępowania restrukturyzacyjnego zgodnie z przepisami obowiązującego prawa. Nie może zatem wyręczać dłużnika z czynności, które leżą po jego stronie. W ramach doradztwa restrukturyzacyjnego nadzorca może udzielać wyjaśnień z zakresu Prawa restrukturyzacyjnego bądź Prawa upadłościowego. Nadzorca może również wydawać opinie w zakresie konkretnych czynności podejmowanych przez dłużnika. Mowa przykładowo o czynnościach prawnych przekraczających zakres zarządu zwykłego bądź wypowiedzenie umowy przez kontrahenta dłużnika. Nadzorca układu nie może jednak występować w roli pełnomocnika dłużnika. Swoją funkcję powinien wykonywać w sposób niezależny. Nadzorca układu nie jest bowiem przedstawicielem dłużnika czy też wierzycieli.
W jaki sposób dłużnik może zmienić nadzorcę układu?
W związku z tym, że nadzorca układu pełni swoją funkcję na podstawie umowy zawieranej przez dłużnika, to wystarczy rozwiązać tę umowę. Dłużnik może zatem wypowiedzieć umowę o nadzór nad postępowaniem o zatwierdzenie układu. Dłużnik może również rozwiązać tę umowę z nadzorcą za porozumieniem stron. Do rozwiązania umowy może również dojść w oparciu o treść art. 221 ust. 3 Prawa restrukturyzacyjnego. Sytuacja taka może zajść, gdy nadzorca nieprawidłowo sporządził swoje sprawozdanie z przebiegu postępowania o zatwierdzenie układu. Mając na uwadze powyższe dłużnik zawierając umowę z doradcą restrukturyzacyjnym powinien zwrócić szczególną uwagę na zasady rozwiązywania umowy. Istotne jest zatem również wzajemne rozliczenie stron umowy. Rozwiązując umowę z nadzorcą układu dłużnik powinien oczywiście już mieć wybranego nowego nadzorcę. Poprzedni nadzorca przekazuje w Krajowym Rejestrze Zadłużonych akta postępowania nowemu nadzorcy, który nadzoruje dalej postępowanie.
Na dzień sporządzania tego artykułu, tj. 04 stycznia 2025 r. nie jest możliwa zmiana nadzorcy układu na skutek inicjatywy
Zmiana nadzorcy układu w postępowaniu o zatwierdzenie układu. Podsumowanie.
Jako kancelaria specjalizująca się w postępowaniach restrukturyzacyjnych gwarantujemy rzetelne przeprowadzenie restrukturyzacji Twojej firmy. Możemy również objąć funkcję nadzorcy układu, jeśli dotychczasowy nadzorca nie wywiązuje się należycie ze swoich obowiązków. Zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią.
O autorze
Kwalifikowany doradca restrukturyzacyjny specjalizujący się w restrukturyzacji przedsiębiorstw. W postępowaniach restrukturyzacyjnych pełni funkcję nadzorcy układu, nadzorcy oraz zarządcy sądowego. Pełni również funkcję syndyka w postępowaniach upadłościowych. Z powodzeniem nadzorował restrukturyzację dużych spółek kapitałowych, jak i działalności jednoosobowych.
Biegły z zakresu wyceny przedsiębiorstw i ekonomista. W swojej praktyce współpracuje z sądami restrukturyzacyjnymi oraz upadłościowymi. Reprezentuje również wierzycieli i dłużników w postępowaniach restrukturyzacyjnych i upadłościowych.
Od lat specjalizuje się w zagadnieniach dotyczących niewypłacalności podmiotów gospodarczych oraz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. W swej praktyce dużą wagę przywiązuje do pogodzenia interesów dłużników oraz wierzycieli, co ma prowadzić do ograniczenia liczby ogłaszanych upadłości.