Zmiana układu zawartego z wierzycielami

Twoja firma z sukcesem ukończyła postępowanie restrukturyzacyjne, ale przyjęty przez wierzycieli układ stał się trudny albo niemożliwy do wykonania? Widzisz, że pierwotne założenia są już nierealne i obawiasz się uchylenia układu? Rozwiązaniem w Twojej sytuacji może być zmiana układu zawartego z wierzycielami w ramach postępowania restrukturyzacyjnego. W tym artykule opiszemy, kto może złożyć wniosek o zmianę układu, jakie są przesłanki do zmiany układu oraz jak przebiega postępowanie w tej materii.

Kto może złożyć wniosek o zmianę układu?

Wniosek o zmianę układu zawartego z wierzycielami może złożyć dłużnik, nadzorca wykonania układu, inna osoba, która z mocy układu jest uprawniona do wykonywania lub nadzorowania wykonania układu oraz wierzyciele. Wierzyciel, który został już zaspokojony w toku wykonywania układu, traci legitymację do złożenia wniosku o zmianę układu.

Jakie są przesłanki do zmiany układu?

Podstawą prawną do złożenia wniosku o zmianę układu jest art. 173 Prawa restrukturyzacyjnego. Najczęstszym powodem, a zarazem przesłanką do złożenia wniosku o zmianę układu jest trwała zmiana dochodów przedsiębiorstwa dłużnika. Dochody te stanowią bowiem główne źródło zaspokojenia wierzycieli. Jeżeli po zatwierdzeniu układu nastąpił istotny wzrost albo spadek dochodów przedsiębiorstwa Dłużnika, można zawnioskować o zmianę układu. Wniosek o zmianę układu może zostać złożony zarówno w interesie wierzycieli, jak i dłużnika.

• Zmiana układu na korzyść wierzycieli – jeśli dochody wzrosły, zmiana układu może służyć skróceniu okresu spłat albo zwiększeniu wysokości zaspokojenia;
• Zmiana układu na korzyść dłużnika – jeśli dochody spadły, zmiana układu może służyć wydłużeniu terminów spłat lub zmianie wysokości rat układowych.

Warto zaznaczyć, że nie jest możliwe przekształcenie układu generalnego w układ częściowy – to odrębne instytucje, których nie należy ze sobą mylić. Co więcej, w razie zmiany układu na korzyść wierzycieli, wierzyciele, których wierzytelności zostały zaspokojone, nie będą mogli dochodzić uzupełnienia ich zaspokojenia.

Może Cię zainteresować – „Ochrona praw wierzyciela w restrukturyzacji”

Jaka musi być zmiana dochodów, aby móc wnioskować o zmianę układu?

Art. 173 Prawa restrukturyzacyjnego nie wymaga, aby przyczyna zmiany dochodów była nadzwyczajna. Ważne jest jedynie, by miała charakter trwały i realnie wpływała na możliwość wykonywania układu. Krótkotrwałe pogorszenie lub poprawa sytuacji nie stanowią podstawy do zmiany układu. Ocena trwałości powinna odnosić się do całego okresu obowiązywania układu.

Czy w ramach zmiany układu można dokonać zmiany w zakresie zarządu przedsiębiorstwem dłużnika?

Art. 173 ust. 2 p.r. reguluje możliwość zmiany układu w zakresie zarządu nad przedsiębiorstwem dłużnika. Jeśli dłużnik zachował zarząd własny, wierzyciele lub nadzorca mogą żądać powierzenia zarządu innej osobie, gdy:

• dłużnik, chociażby nieumyślnie, naruszył prawo w zakresie sprawowania zarządu, czego skutkiem było pokrzywdzenie wierzycieli lub możliwość takiego pokrzywdzenia w przyszłości.

Przesłanka ta sprowadza się do udowodnienia, że naruszenia prawa przez dłużnika prowadzą do możliwości lub do już istniejącego pokrzywdzenia wierzycieli. Naruszenie prawa nie musi cechować się umyślnością.

• oczywiste jest, że sposób sprawowania zarządu nie daje gwarancji wykonania planu restrukturyzacyjnego i wykonania układu.

Brak gwarancji musi mieć charakter oczywisty. Nie można więc odwołać się jedynie do wątpliwości czy prawdopodobieństwa wadliwego funkcjonowania przedsiębiorstwa dłużnika. Warto zaznaczyć, że przesłanka ta może zaistnieć tylko na podstawie działań dłużnika, które miały miejsce przed zawarciem układu.

• dłużnik uniemożliwia nadzorcy wykonania układu właściwe pełnienie funkcji.

Przesłanka ta może zaistnieć, kiedy Dłużnik np. nie współpracuje z nadzorcą, czy nie udostępnia mu dokumentów zgodnie z art. 36 ust. 2 oraz art. 37 Prawa restrukturyzacyjnego.

Może Cię zainteresować – „Przestępstwo niegospodarności w spółce kapitałowej”

Co powinien zawierać wniosek o zmianę układu?

Oprócz udowodnienia trwałej zmiany dochodów przedsiębiorstwa dłużnika, wniosek o zmianę układu powinien zawierać nowe propozycje układowe. Propozycje układowe mogą zostać zarówno rozbudowane, jak i ograniczone, względem tych pierwotnie przegłosowanych.

Jakie są możliwości zaskarżenia w postępowaniu o zmianę układu?

Otwarcie postępowania o zmianę układu podlega obwieszczeniu. Zażalenie na postanowienie o otwarciu postępowania mogą wnieść wierzyciele, którzy mieli prawo głosu w pierwotnym postępowaniu restrukturyzacyjnym oraz dłużnik. Zażalenie na odmowę otwarcia postępowania przysługuje wyłącznie wnioskodawcy. Co ważne otwarcie postępowania o zmianę układu nie wstrzymuje wykonywania układu w jego dotychczasowym brzmieniu.

Ile razy można wnioskować o zmianę układu?

Prawo restrukturyzacyjne nie ustanawia limitu na ilość wniosków o zmianę układu. Teoretycznie więc zmiany mogą być wielokrotne i mogą mieć miejsce w każdym czasie, w którym zaistnieją przesłanki do zmiany układu.

Jak przebiega głosowanie nad zmianą układu?

Co do zasady głosowanie odbywa się na zgromadzeniu wierzycieli. W zgromadzeniu wierzycieli uczestniczą wierzyciele, którzy mieli prawo głosu na zgromadzeniu wierzycieli, na którym doszło do zawarcia układu. Głosują oni sumą wierzytelności, z jaką głosowali na zgromadzeniu wierzycieli, na którym doszło do przyjęcia układu, pomniejszoną o kwoty otrzymane w ramach wykonania układu lub w wyniku zaspokojenia wierzytelności w inny sposób. W przypadku zaspokojenia wierzyciela przez osobę trzecią, która weszła w prawa zaspokojonego wierzyciela, osoba ta głosuje z sumą, w jakiej zaspokoiła wierzyciela. W zgromadzeniu wierzycieli nie mogą uczestniczyć wierzyciele, których wierzytelności zostały w całości zaspokojone. Jeśli po zawarciu układu rozstrzygnięte zostały spory dotyczące wierzytelności spornych, w zgromadzeniu wierzycieli mogą również uczestniczyć wierzyciele, których wierzytelności były sporne, a po przyjęciu układu zostały stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub ostateczną decyzją administracyjną.

Może Cię zainteresować – „Pełnomocnictwo do oddania głosu w postępowaniu restrukturyzacyjnym”.

Zmiana układu zawartego z wierzycielami. Podsumowanie

Zmiana układu pozwala dłużnikowi dostosować zobowiązania do nowych realiów, a wierzycielom na poprawę swoich warunków zaspokojenia. Dla pomyślnego rozpatrzenia takiego wniosku kluczowe jest rzetelne przygotowanie propozycji układowych, wykazanie trwałej zmiany sytuacji finansowej oraz przekonanie wierzycieli, że zmiana układu będzie dla nich korzystna. Kancelaria restrukturyzacyjna Lipiński i Wspólnicy pomaga przedsiębiorcom w przygotowaniu wniosku o zmianę układu, opracowaniu nowych propozycji układowych oraz reprezentacji przed sądem i wierzycielami. Nasze doświadczenie pozwala skutecznie prowadzić negocjacje i chronić firmy przed upadłością.

O autorze

Szymon Chmura

Prawnik - absolwent Uniwersytetu Gdańskiego na specjalizacji cywilno-prawnej. Swoje zainteresowania zawodowe skupia wokół prawa restrukturyzacyjnego i upadłościowego, prawa korporacyjnego oraz postępowań spornych. Doświadczenie w tych obszarach prawa zdobywa od pierwszego roku studiów m.in. w trójmiejskich kancelariach oraz tych o zasięgu ogólnopolskim. Jest jednym z założycieli oraz Przewodniczącym Koła Naukowego Prawa Handlowego, działającego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego. Finalista konkursów z dziedzin takich jak prawo cywilne, prawo gospodarcze, prawo handlowe i postępowanie cywilne, ale także konkursów krasomówczych i negocjacyjnych . Prywatnie trenuje kickboxing, czyta książki popularnonaukowe i ogląda filmy.