Postępowanie upadłościowe ma na celu zaspokojenie wierzycieli w możliwie najwyższym stopniu oraz jeśli racjonalne względy na to pozwalają, na zachowanie przedsiębiorstwa dłużnika. W przypadku upadłości konsumenckiej postępowanie upadłościowe powinno być prowadzone również tak, aby umożliwić dłużnikowi oddłużenie. Jednak nie zawsze proces ten kończy się planowanym orzeczeniem o zakończeniu postępowania upadłościowego – w określonych sytuacjach sąd może je umorzyć. W praktyce oznacza to przedwczesne zakończenie postępowania, bez pełnego przeprowadzenia wszystkich etapów procedury. W tym artykule omówimy, w jakich sytuacjach możliwe jest umorzenie postępowania upadłościowego przez sąd upadłościowy oraz jakie są najważniejsze skutki takiego orzeczenia.
Może Cię zainteresować – oddłużenie zarządu spółki z o.o. w upadłości konsumenckiej
Spis treści
Umorzenie postępowania upadłościowego przedsiębiorcy
Umorzenie postępowania upadłościowego to stwierdzenie, że postępowanie nie może być dalej prowadzone i w efekcie nie może być osiągnięty jego cel. Przesłanki do umorzenia postępowania muszą być interpretowane ściśle, a ustawa Prawo upadłościowe zawiera ich zamknięty katalog. Kiedy więc sąd upadłościowy umorzy postępowanie upadłościowe? Zgodnie z art. 361 Prawa upadłościowego sąd umorzy postępowanie upadłościowe w trzech poniższych sytuacjach.
Potrzebujesz pomocy w zakresie umorzenia postępowania upadłościowego?
Skontaktuj się z nami - 58 352 1343 i sprawdź jak działamy.
KontaktUmorzenie postępowania ze względu na ubóstwo masy upadłościowej
Wedle art. 361 ust. 1 pkt. 1 sąd umorzy postępowanie, jeżeli
majątek pozostały po wyłączeniu z niego przedmiotów majątkowych dłużnika obciążonych hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania;
Ustalenie tej przesłanki następuje po tym, jak przykładowo syndyk sporządzi spis inwentarza, oszacuje wartość majątku upadłego oraz stan jego obciążeń. Wysokość zobowiązań upadłego nie ma w tym wypadku żadnego wpływu na umorzenie postępowania. Wartość majątku musi wystarczyć co najmniej na zaspokojenie kosztów postępowania – czyli wydatków związanych bezpośrednio z ustaleniem, zarządem i likwidacją masy upadłości oraz ustaleniem wierzytelności. Takimi kosztami mogą być na przykład wynagrodzenie syndyka, koszty archiwizacji dokumentów, korespondencji, ogłoszeń, czy podatki związane ze sprzedażą majątku upadłego.
Umorzenie postępowania z powodu nieuiszczenia zaliczki na koszty postępowania przez wierzycieli
Postępowanie upadłościowe zostanie umorzone przez sąd, jeśli
wierzyciele zobowiązani uchwałą zgromadzenia wierzycieli albo postanowieniem sędziego-komisarza nie złożyli w wyznaczonym terminie zaliczki na koszty postępowania, a brak jest płynnych funduszów na te koszty.
W praktyce upadłościowej zdarza się sytuacja, gdy w masie upadłości znajdują się składniki majątku, które pozwalają na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego, ale brakuje płynnych środków, które pozwalałyby na rozpoczęcie procesu jego likwidacji. W takiej sytuacji, sędzia komisarz może zadecydować o wezwaniu wierzycieli do uiszczenia zaliczki na koszty postępowania. Sędzia komisarz decyduje o trybie wezwania do zaliczki. Do jej uiszczenia mogą zostać zobowiązani najwięksi w ujęciu kwotowym wierzyciele, którzy mają co najmniej 30% ogółu sumy wierzytelności, albo może zwołać zgromadzenie wierzycieli, które samodzielnie ustali zasady uiszczenia zaliczki. Jeżeli wierzyciele nie uiszczą zaliczki, postępowanie upadłościowe zostanie umorzone.
Żądanie wierzycieli w zakresie umorzenia postępowania
Umorzenie postępowania możliwe jest również w sytuacji, gdy
wszyscy wierzyciele, którzy zgłosili swoje wierzytelności, żądają umorzenia postępowania, a upadły wyraził na to zgodę.
W tym wypadku decydujący jest status wierzyciela w chwili rozpatrywania wniosku. Dla osiągnięcia skutku takiego wniosku nie muszą żądać umorzenia postepowania:
- wierzyciele, którzy nie zgłosili swoich wierzytelności (także ci, którzy zostali ujęci na liście wierzytelności z urzędu),
- wierzyciele, którym prawomocnie odmówiono uznania ich wierzytelności na liście wierzytelności,
- wierzyciele, którym wypłacono całość kwot uznanych na liście wierzytelności;
- wierzyciele masy upadłości, czyli wierzyciele, których wierzytelności stanowią koszty postępowania albo inne zobowiązania masy upadłości.
Umorzenie postępowania upadłościowego może również nastąpić w trybie Kodeksu postępowania cywilnego t.j. gdy postępowanie stanie się bezprzedmiotowe. Może się tak wydarzyć w przypadku, gdy po ogłoszeniu upadłości do akt do zgłoszeń wierzytelności nie zgłosi się żaden wierzyciel, a z dokumentacji upadłego przedsiębiorstwa wynika, że żadne wierzytelności nie zostaną umieszczone na liście z urzędu.
Umorzenie postępowania upadłościowego konsumenta
Przesłanki do umorzenia postępowania upadłościowego konsumenta różnią się od przesłanek do umorzenia postępowania upadłościowego przedsiębiorcy. Kiedy więc sąd upadłościowy umorzy postępowanie w ramach upadłości konsumenckiej? Sąd umorzy takie postępowanie, gdy:
- upadły złoży wniosek o umorzenie postepowania upadłościowego;
- upadły nie wskaże lub nie wyda syndykowi całego majątku lub niezbędnych do likwidacji masy upadłości dokumentów;
- dłużnik podał na wniosku o ogłoszenie upadłości nieprawdziwe lub niezupełne dane.
Jak już wyżej wspomnieliśmy, sąd może umorzyć postępowanie upadłościowe, gdy stanie się ono bezprzedmiotowe.
Może Cię zainteresować – „Oddłużenie byłego przedsiębiorcy w 23 miesiące”
Postępowanie o umorzenie postępowania upadłościowego konsumenta może zostać wszczęte z urzędu oraz na wniosek syndyka lub wierzycieli. Przed umorzeniem postępowania sąd zawsze wysłucha upadłego. Sąd może również odebrać od upadłego pisemne oświadczenie, w trybie art. 217 Kodeksu postępowania cywilnego.
Kiedy sąd upadłościowy nie umorzy postępowania upadłościowego?
Sąd nie umorzy postępowania upadłościowego, jeżeli uchybienia upadłego nie są istotne lub przeprowadzenie postępowania jest uzasadnione względami słuszności, lub względami humanitarnymi. Okoliczności te będą rozpatrywane indywidualnie, w zależności od sytuacji danego upadłego.
Sąd upadłościowy nie umorzy również postępowania, gdy jego skutkiem będzie pokrzywdzenie wierzycieli. Przykładowo sąd nie umorzy postępowania, jeśli syndyk mógłby zlikwidować majątek upadłego, z którego możliwe będzie spłacenie kosztów postępowania oraz spłacenie wierzycieli.
Osoby z Trójmiasta może zainteresować artykuł upadłość konsumencka Gdańsk
Najważniejsze skutki umorzenia postępowania upadłościowego
Warto zaznaczyć, że umorzenie dotyczy całości postępowania upadłościowego. Po umorzeniu wierzyciele dłużnika mogą wszcząć postępowania egzekucyjne, skierowanie do jego majątku. Jeżeli chodzi o postępowania sądowe, to umorzenie postępowania przerywa wszczęte przez syndyka, a jeszcze niezakończone postępowania o uznanie za bezskuteczną czynności dokonanej przez upadłego ze szkodą dla wierzycieli. Chodzi tu o powództwa ze skargi pauliańskiej. Umorzenie nie dotyczy odrębnych planów podziału – nie ważne, na jakim etapie realizacji one są. Umorzenie postępowania sprawia, że możliwe jest rozpoczęcie postępowania o rozwiązanie spółki wpisanej do KRS bez przeprowadzania postepowania likwidacyjnego. Sądy administracyjne podkreślają również, że umorzenie postępowania upadłościowego z powodu braku środków na pokrycie kosztów postępowania jest dowodem na to, że egzekucja jest bezskuteczna (co jest kluczowe dla procesów o odpowiedzialności członków zarządu spółek kapitałowych za zobowiązania tych spółek).
Szerzej o odpowiedzialności podatkowej członków zarządu pisaliśmy w artykule – „Odpowiedzialność podatkowa członków zarządu za zaległości podatkowe spółek kapitałowych”
Umorzenie postępowania upadłościowego. Podsumowanie
Podsumowując, umorzenie postępowania upadłościowego to sytuacja, w której sąd przedwcześnie kończy proces upadłości. Może ono dotyczyć zarówno przedsiębiorców, jak i konsumentów, a przesłanki do jego zastosowania są ściśle określone i często wymagają dogłębnej analizy prawnej. Jeśli grozi Ci umorzenie postępowania upadłościowego lub chcesz złożyć wniosek o jego umorzenie, warto działać szybko i z pomocą prawników specjalizujących się w prawie upadłościowym. Kancelaria restrukturyzacyjna Lipiński i wspólnicy pomoże Ci ocenić ryzyko, przygotować skuteczne stanowisko przed sądem oraz ochronić twoje interesy.
O autorze
Prawnik - absolwent Uniwersytetu Gdańskiego na specjalizacji cywilno-prawnej. Swoje zainteresowania zawodowe skupia wokół prawa restrukturyzacyjnego i upadłościowego, prawa korporacyjnego oraz postępowań spornych. Doświadczenie w tych obszarach prawa zdobywa od pierwszego roku studiów m.in. w trójmiejskich kancelariach oraz tych o zasięgu ogólnopolskim. Jest jednym z założycieli oraz Przewodniczącym Koła Naukowego Prawa Handlowego, działającego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego. Finalista konkursów z dziedzin takich jak prawo cywilne, prawo gospodarcze, prawo handlowe i postępowanie cywilne, ale także konkursów krasomówczych i negocjacyjnych . Prywatnie trenuje kickboxing, czyta książki popularnonaukowe i ogląda filmy.