Test prywatnego wierzyciela

Test prywatnego wierzyciela. Restrukturyzacja i negocjacje.

Dla zdecydowanej większości osób test prywatnego wierzyciela z pewnością nie jest znany. Za to dla praktyków prawa restrukturyzacyjnego powinien być jednym z podstawowych narzędzi wykorzystywanych w negocjacjach z wierzycielami dłużnika. Test prywatnego wierzyciela może być bardzo przydatny dla osób, które mają problemy ze zdolnością płatniczą. Jest on również niezbędny dla podmiotów publicznoprawnych, które mają podjąć decyzję w zakresie ewentualnego umorzenia części bądź całości zobowiązań wobec swojego dłużnika. My wykorzystujemy go często, prowadząc negocjacje z wierzycielami naszych klientów. Test prywatnego wierzyciela jest czasami obligatoryjny w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego. Dotyczy to sytuacji, gdy jednym z wierzycieli jest podmiot publicznoprawny. W takiej sytuacji nadzorca układu, nadzorca bądź zarządca sądowy musi go sporządzić. Wierzyciel publicznoprawny podejmuje bowiem na podstawie testu prywatnego wierzyciela decyzję, czy głosowanie za układem jest dla niego zasadne. Ogólnie rzecz ujmując, jeśli przedsiębiorca myśli o oddłużeniu firmy to bez testu prywatnego wierzyciela się nie obejdzie. Restrukturyzacja firmy i jej zobowiązań opiera się bowiem często na wyliczeniach wynikających z testu prywatnego wierzyciela.

Czym zatem jest test prywatnego wierzyciela? Z jakiego powodu restrukturyzacja i negocjacje są z nim powiązanie?

Pomoc publiczna w postępowaniu restrukturyzacyjnym

Test prywatnego wierzyciela jest obligatoryjnym elementem planu restrukturyzacyjnego, który jest sporządzany na potrzeby postępowania restrukturyzacyjnego w sytuacji, gdy jednym z wierzycieli jest podmiot publiczny. Zazwyczaj jest to Zakład Ubezpieczeń Społecznych bądź Urząd Skarbowy. Prawo unijne zakazuje bowiem udzielania niedozwolonej pomocy publicznej. Zgodnie z prawem unijnym rynek, na którym konkurują przedsiębiorstwa powinien być jednolity. Jednolity, czyli taki na którym obowiązują jednakowe zasady i reguły działania dla wszystkich przedsiębiorców. Ustawodawca unijny dba o to, aby nie doprowadzić do przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstwa, które otrzymuje pomoc publiczną.

Test jest zatem od tego, aby wykazać czy restrukturyzacja zobowiązania podmiotu publicznego spełnia przesłanki niedozwolonej pomocy publicznej. Ma to oczywiście miejsce w sytuacji, gdy plan restrukturyzacyjny przewiduje redukcję i/lub odroczenie spłaty zobowiązań.

Test prywatnego wierzyciela opisany jest w art. 140 Prawa Restrukturyzacyjnego:

Przez test prywatnego wierzyciela należy rozumieć ocenę działań wierzyciela publicznego planowanych w postępowaniu restrukturyzacyjnym i w trakcie oraz w ramach wykonywania układu dokonywaną w celu stwierdzenia, czy wierzyciel publiczny zachowuje się w danym przypadku jak prywatny wierzyciel, działający w normalnych warunkach rynkowych, w szczególności czy prywatny wierzyciel zaakceptowałby przewidziane w propozycjach układowych warunki spłaty zobowiązań.

Jak wynika z powyższego test prywatnego wierzyciela ma za zadanie ustalić, czy wierzyciel prywatny kierujący się jedynie swoim interesem gospodarczym i zarazem nie biorący pod wzgląd żadnych względów społecznych czy politycznych zaakceptowałby warunki restrukturyzacji zaproponowane wierzycielowi publicznemu. W dużym skrócie porównywany jest poziom zaspokojenia w wyniku przyjęcia układu oraz ogłoszenia upadłości dłużnika. Jeśli poziom zaspokojenia wierzyciela publicznego (w wyniku przyjęcia układu) jest wyższy niż w postępowaniu upadłościowym oznacza to, że przykładowo zgoda na redukcję wierzytelności nie jest niedozwoloną pomocą publiczną.

Weryfikacja testu prywatnego wierzyciela

Dla podmiotów publicznoprawnych zalecamy weryfikować testy prywatnego wierzyciela przedkładane przez dłużników. Niejednokrotnie są one bowiem konstruowane w taki sposób, aby wierzyciel publicznoprawny głosował za układem. Dane i analizy przedkładane w teście prywatnego wierzyciela są łatwe do zmanipulowania. Z naszego doświadczenia wynika, że zdecydowana większość testów prywatnego wierzyciela obarczona jest dużym błędem. Wynika on z braku zdyskontowania propozycji spłaty zobowiązania publicznoprawnego. Jako kancelaria z dużym doświadczeniem w postępowaniach restrukturyzacyjnych oraz będąca biegłym z zakresu wyceny przedsiębiorstw oferujemy weryfikację testów prywatnego wierzyciela. Nasza weryfikacja jest pogłębiona o analizę finansową, weryfikujemy również założenia i poprawność wykonania prognoz finansowych przedłożonych przez dłużnika. Jeśli dłużnik nie przedłożył prognoz finansowych to na zasadzie modelowania finansowanego wykonamy symulację finansową w celu wykazania wykonalności układu.

Co zawiera test prywatnego wierzyciela?

Zgodnie z art. 140 ust. 3 Prawa restrukturyzacyjnego test prywatnego wierzyciela zawiera:

1) informację o przewidywanym stopniu zaspokojenia poszczególnych wierzycieli publicznoprawnych w ramach wykonania układu, która zawiera następujące dane, będące podstawą oceny, o której mowa w ust. 2:
a) wysokość objętych układem zobowiązań dłużnika wobec poszczególnych wierzycieli publicznoprawnych,
b) treść propozycji układowych wobec poszczególnych wierzycieli publicznoprawnych.

2) informację o przewidywanym stopniu zaspokojenia poszczególnych wierzycieli publicznoprawnych w postępowaniu upadłościowym, które byłoby prowadzone wobec dłużnika, zawierającą następujące dane, będące podstawą oceny, o której mowa w ust. 2:
a) wartość majątku dłużnika ze wskazaniem obciążeń,
b) przewidywaną wysokość kosztów postępowania upadłościowego,
c) kategorię, w której byliby zaspokajani poszczególni wierzyciele publicznoprawni w postępowaniu upadłościowym;

3) ocenę, czy wierzytelności wierzyciela publicznoprawnego będą zaspokojone w większym stopniu w przypadku zawarcia i wykonania układu, czy w postępowaniu upadłościowym.

Restrukturyzacja i negocjacje

Test prywatnego wierzyciela musi bazować na rzetelnej analizie finansowej powiązanej z planem restrukturyzacyjnym. W związku z tym jego sporządzenie nie jest łatwym zadaniem. Szczegółowe sporządzenie testu będzie jednak bardzo przydatne w sytuacji, gdy dłużnik chce przeprowadzić negocjacje ze swoimi wierzycielami. Wraz z testem należy przedstawić i opisać wierzycielom działania restrukturyzacyjne i ich spodziewane efekty. Przedstawienie wierzycielom odpowiednich danych:

– dotyczących poziomu zaspokojenia w wyniku zgody na zawarcie ugody oraz

– poziomu zaspokojenia w wyniku ogłoszenia upadłości,

może być bardzo pomocne w zawarciu ugody. Mowa tu oczywiście o działaniach poza sądowych. Realia naszego rynku pokazują, że niestety banki jeszcze dość opornie podchodzą do przeprowadzania restrukturyzacji zakładającej redukcję ich wierzytelności. Dobry sygnał jest jednak taki, że na przestrzeni kilku ostatnich lat ten trend się zmienia. Wpływ na to ma z pewnością Prawo Restrukturyzacyjne, które zawiera szereg narzędzi umożliwiających dłużnikowi zawarcie układu z wierzycielami pod nadzorem sądu.

W kilku słowach konkluzji zalecamy podejmowanie negocjacji z wierzycielami. Nie zalecamy natomiast podchodzenia do negocjacji bez należytego przygotowania. Propozycje układowe muszą być poparte rzetelną analizą i być przede wszystkim realne do zrealizowania.

Chcesz przeprowadzić restrukturyzację swojego przedsiębiorstwa bądź podjąć negocjacje jako konsument? Zapraszamy do kontaktu.

O autorze

Krzysztof Lipiński

Licencjonowany doradca restrukturyzacyjny, syndyk.
Biegły z zakresu wyceny przedsiębiorstw.

kontakt@lipinskikancelaria.pl
tel. 792 873 876