Restrukturyzacja zadłużenia – jak ją przeprowadzić?

Chcesz dowiedzieć się, co to jest restrukturyzacja zadłużenia? W przypadku mniejszych przedsiębiorstw oraz konsumentów dotyczy ona zazwyczaj sfery zobowiązań dłużnika. W przypadku większych firm powinna obejmować swym zakresem całe przedsiębiorstwo, w szczególności jego sferę finansową i organizacyjną. Celem tych działań jest odzyskanie płynności finansowej i rentowności przedsiębiorstwa. W niniejszym wpisie skupimy się jednak na tym, jak wygląda restrukturyzacja bez większego ingerowania w sferę organizacyjną przedsiębiorstwa. Dotyczy to sytuacji, gdy dłużnik nie ma skomplikowanej sytuacji, zaś zakres jego działalności jest niewielki. Będzie to zatem dotyczyć najczęściej jednoosobowych działalności gospodarczych i konsumentów. Właśnie do tych odbiorców kierowany jest ten artykuł.

Restrukturyzacja zadłużenia – kiedy rozpocząć?

Jest tylko jedna prawidłowa odpowiedź na to pytanie – im szybciej rozpocznie się restrukturyzacja kredytu, tym lepiej dla dłużnika i wierzycieli. Przedsiębiorca musi dodatkowo pamiętać o ustawowej konieczności wniesienia wniosku o upadłość firmy (zobacz też: upadłość konsumencka). Jest ona uregulowana prawem upadłościowym. Ma na to 30 dni od powstania stanu niewypłacalności. Przedsiębiorca będący osobą fizyczną może jednak zamknąć działalność i już kolejnego dnia złożyć wniosek jako konsument.

Stan niewypłacalności powstaje, jeżeli opóźnienie w spłacie wymagalnych zobowiązań przekracza trzy miesiące. W dużym skrócie, przedsiębiorca ma 120 dni na wniesienie wniosku o upadłość od terminu powstania wymagalności drugiego zobowiązania. W związku z tym, jeśli pojawią się zatory płatnicze lub spada rentowność przedsiębiorstwa, to należy niezwłocznie podjąć działania mające na celu poprawę sytuacji.

Restrukturyzację można wedle przepisów prawa restrukturyzacyjnego przeprowadzić przy udziale licencjonowanego doradcy restrukturyzacyjnego i sądu bądź bez ich udziału. Restrukturyzacja pozasądowa jest z pewnością tańszym rozwiązaniem, ale niekoniecznie równie skutecznym. Wszystko zależy od sytuacji dłużnika i stanu jego niewypłacalności. W niniejszym wpisie skupiamy się na restrukturyzacji pozasądowej.

Restrukturyzacja jako przeciwdziałanie upadłości

Zastanawiasz się, czy restrukturyzacja powinna być naprawdę rozpoczęta jak najszybciej? Każdy dłużnik musi mieć świadomość tego, że zwlekanie z restrukturyzacją zakończy się jego niewypłacalnością i zapewne upadłością. Upadłości należy zaś unikać i traktować ją jako rozwiązanie ostateczne.

Zwlekanie z restrukturyzacją prowadzi do zwiększania się zadłużenia wskutek naliczania odsetek za opóźnienie (które mogą być dwukrotnie wyższe od odsetek umownych). Dodatkowo maleje wartość aktywów netto dłużnika, czyli majątku pomniejszonego o zobowiązania.

Zazwyczaj dochodzi do tego wskutek szybkich działań ZUS lub Urzędu Skarbowego. Podmioty te bardzo szybko wszczynają postępowania egzekucyjne i wpisują hipoteki przymusowe w księgach wieczystych nieruchomości dłużnika. Zajęcie rachunku bankowego jest zazwyczaj dla działalności operacyjnej przedsiębiorcy śmiercią kliniczną.

W związku z powyższym restrukturyzacja powinna mieć miejsce niezwłocznie, gdy pojawią się problemy z płynnością finansową bez realnej perspektywy poprawy sytuacji ekonomicznej.

W jaki sposób złożyć wniosek o restrukturyzację zadłużenia?

Restrukturyzację warto przeprowadzać wyłącznie z pomocą doświadczonego doradcy restrukturyzacyjnego. Konieczne jest bowiem spełnienie szeregu wymogów, między innymi przygotowanie prawidłowego wniosku o restrukturyzację.

Niezbędne jest wskazanie majątku, jego wartości oraz zabezpieczeń, jakie są na nim ustanowione. Wniosek musi zawierać również wykaz wszystkich zobowiązań i wysokości rat. We wniosku nie może zabraknąć ważnego elementu, jakim jest opis przyczyn powstania utraty płynności finansowej. Opis ten musi być połączony ze wskazaniem zmian, jakie zostaną wdrożone celem poprawy sytuacji ekonomicznej dłużnika.

Widać zatem, że samodzielne przygotowaniu wniosku jest trudne. Dokument ten ma ogromny wpływ na to, czy restrukturyzacja będzie możliwa i w jaki sposób będzie przebiegać, dlatego nie warto ryzykować, przygotowując go samodzielnie.

Kilka słów o restrukturyzacji kredytu

Wielu konsumentów interesuje się takimi rozwiązaniami, jak restrukturyzacja kredytu hipotecznego lub gotówkowego. Często jest ono bardzo korzystne, między innymi dlatego, że dzięki temu spłata kredytu nie będzie tak dużym obciążeniem dla budżetu.

Restrukturyzacja kredytu w przypadku problemów w terminowej spłacie zadłużenia jest rozwiązaniem, które może pozwolić na przykład na zmniejszenie oprocentowania kredytu lub na wydłużenie okresu spłaty. W zależności od Twojej aktualnej sytuacji finansowej, po złożeniu wniosku i ocenie zobowiązań kredytowych, bank może zaproponować pewien sposób restrukturyzacji zadłużenia. W przypadku pozytywnej decyzji nastąpi zmiana harmonogramu spłat. Miesięczna wysokość raty może zostać obniżona.

Po restrukturyzacji kredytu gotówkowego lub hipotecznego może nastąpić poprawa aktualnej sytuacji kredytobiorcy. Przed podjęciem decyzji warto jednak skontaktować się z doświadczonym prawnikiem, który odpowie na wszystkie pytania i oceni, czy warto zdecydować się na restrukturyzację kredytu.

W tym miejscu warto przypomnieć o rozwiązaniu, jakim są wakacje kredytowe. Osoby, które mają problem ze spłatą rat, z uwagi na różne sytuacje, jak utrata pracy czy wzrost kosztów życia, mogą ubiegać się o wprowadzenie kilkumiesięcznej przerwy w ratach. Nic dziwnego, że z wakacji kredytowych korzysta obecnie wiele osób. Na skutek wakacji kredytowych warunki spłaty kredytu również ulegną zmianie. Okres spłaty wydłuży się lub raty zostaną podwyższone – w zależności od tego, co będzie zawierał wniosek kredytobiorcy. To dobra metoda, aby czasowo odzyskać płynność finansową.

Uwaga na najczęściej popełniane błędy!

Odpowiadając na pytanie “W jaki sposób przeprowadzić restrukturyzację zadłużenia?”, wskażemy najczęściej powielane błędy dłużników. Co ważne, tego typu błędy występują zarówno w przypadku takich sytuacji, jak kompleksowa restrukturyzacja, jak i restrukturyzacja jednego kredytu. Do najczęściej popełnianych błędów należą:

• brak wskazania przyczyn powstania problemów z płynnością finansową,
• brak opisu prowadzonej działalności,
• nieudokumentowanie osiąganych dochodów,
• nieudokumentowanie ponoszonych kosztów (dotyczy konsumentów),
• brak wskazania posiadanego majątku, jego wartości oraz informacji o ustanowionych na nim zabezpieczeń,
• brak wymaganych dodatkowych dokumentów,
• niewskazanie wszystkich zobowiązań oraz wysokości rat,
• przedstawienie mało atrakcyjnych propozycji układowych.

Ogólnie rzecz biorąc, dłużnicy konstruujący wniosek o restrukturyzację zadłużenia, nie przedstawiają swojej sytuacji majątkowo – finansowej. Dla wierzycieli instytucjonalnych (banki, leasingodawcy) jest to kluczowa informacja. Restrukturyzacja bez przedstawienia wierzycielom tej kwestii jest z góry skazana na porażkę. Warto więc zadbać o to, aby wniosek o restrukturyzację skonstruowany był prawidłowo.

Plan restrukturyzacji zadłużenia

Restrukturyzacja w przypadku konsumenta nie wymaga tego elementu. Można jedynie zredukować swoje wydatki i wykazać tym samym chęć spłaty wierzycieli w większym stopniu. Podobnie rzecz ma się w przypadku jednoosobowych działalności gospodarczych. Nie jest wówczas wymagany rozbudowany plan restrukturyzacyjny.

Można i należy dokonać podstawowych działań, jak redukcja kosztów prowadzonej działalności czy poprawienie działań marketingowych. Można także zrewidować kwestie dotyczące zatrudnienia. Nie będziemy się jednak skupiać na planie restrukturyzacyjnym w niniejszym wpisie. Jest to zagadnienie na odrębny wpis.

Test prywatnego wierzyciela

Wniosek restrukturyzacyjny powinien obligatoryjnie zawierać ten element. O teście prywatnego wierzyciela pisaliśmy w tym wpisie: Test prywatnego wierzyciela

Poprzez test prywatnego wierzyciela można porównać poziom zaspokojenia wierzycieli w upadłości lub egzekucji komorniczej, zestawiając go z propozycją spłaty dłużnika. Wierzyciel będzie mógł zatem podjąć racjonalną decyzję, kierując się jedynie swoim interesem ekonomicznym. Co prawda, nie zawsze ma to miejsce, gdyż czasami wierzyciele odrzucają całkiem sensowne propozycje ugodowe.

Pozasądowa restrukturyzacja zadłużenia jest najbardziej efektywna w sytuacji, gdy dłużnik nie ma zbyt wielu wierzycieli. W pozostałych przypadkach trzeba zazwyczaj skorzystać z postępowania restrukturyzacyjnego w celu zawarcia układu z wierzycielami. Analogicznym rozwiązaniem dla osób nieprowadzących działalności gospodarczej jest tzw. układ konsumencki.

Czy można uniknąć restrukturyzacji zadłużenia?

W związku z trudną sytuacją gospodarczą, coraz więcej osób zmaga się z problemami finansowymi. Często pojawia się pytanie, czy można uniknąć restrukturyzacji zadłużenia. Tak naprawdę osoby, które mają już sporo długów i nie są w stanie dotrzymywać terminów spłaty kredytu, nie mają zbyt wielu możliwości. Z czasem bowiem może zostać wszczęte postępowanie windykacyjne, a do działania może przystąpić komornik.

W zależności od aktualnej sytuacji finansowej kredytobiorcy, restrukturyzację należy traktować raczej jako szansę na odzyskanie płynności finansowej. W przypadku problemów w spłacie rat kredytu, szczególnie jeśli nie ma perspektyw na zwiększenie przychodów, warto zacząć działać jak najszybciej. Z czasem bowiem może pojawić się konieczność ogłoszenia upadłości, a z pewnością restrukturyzacja jest o wiele lepszym rozwiązaniem.

Podsumowując, nie warto unikać restrukturyzacji zadłużenia. Dzięki temu kredytobiorca uniknie postępowania windykacyjnego i zyska szansę na spłatę zadłużenia. Restrukturyzacja kredytu może również pozwolić na zmianę warunków umowy kredytowej czy na konsolidację zobowiązań zaciągniętych przez dłużnika, co także będzie korzystne.

Dobrym rozwiązaniem będzie także wydłużenie okresu kredytowania. Jeśli po raz kolejny okres spłaty kredytu zbliża się wielkimi krokami, a w Twoim budżecie brakuje środków, koniecznie rozważ złożenie wniosku o restrukturyzację.

Podsumowanie

Zalecamy bardzo skrupulatne przygotowanie wniosku o restrukturyzację. Dłużnik nie powinien również zwlekać z podjęciem działań. Wyczekiwanie na wezwanie do zapłaty lub wypowiedzenie umowy w niczym nie pomoże. Dłużnik musi pamiętać, że dokładne przedstawienie we wniosku jego sytuacji zwiększy szanse na zawarcie porozumienia.

Jeśli mają Państwo pytania dotyczące zagadnienia, jakim jest restrukturyzacja zadłużenia, to zapraszamy do kontaktu. Nasza kancelaria restrukturyzacyjna mieści się w Gdyni i Gdańsku, ale pomoc prawną realizujemy dla osób z całego kraju.

O autorze

Krzysztof Lipiński

Kwalifikowany doradca restrukturyzacyjny specjalizujący się w restrukturyzacji przedsiębiorstw. W postępowaniach restrukturyzacyjnych pełni funkcję nadzorcy układu, nadzorcy oraz zarządcy sądowego. Pełni również funkcję syndyka w postępowaniach upadłościowych. Z powodzeniem nadzorował restrukturyzację dużych spółek kapitałowych, jak i działalności jednoosobowych.

Biegły z zakresu wyceny przedsiębiorstw. Ekonomista i prawnik. W swojej praktyce współpracuje z sądami restrukturyzacyjnymi oraz upadłościowymi. Reprezentuje również wierzycieli i dłużników w postępowaniach restrukturyzacyjnych i upadłościowych.

Od lat specjalizuje się w zagadnieniach dotyczących niewypłacalności podmiotów gospodarczych oraz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. W swej praktyce dużą wagę przywiązuje do pogodzenia interesów dłużników oraz wierzycieli, co ma prowadzić do ograniczenia liczby ogłaszanych upadłości.