Restrukturyzacja zadłużenia

Restrukturyzacja zadłużenia. Jak ją przeprowadzić?

Restrukturyzacja w przypadku mniejszych przedsiębiorstw oraz konsumentów dotyczy zazwyczaj sfery zobowiązań dłużnika. W przypadku większych przedsiębiorstw powinna obejmować swym zakresem całe przedsiębiorstwo. W szczególności jego sferę finansową i organizacyjną. Celem tych działań jest odzyskanie płynności finansowej i rentowności przedsiębiorstwa. W niniejszym wpisie skupimy się jednak na restrukturyzacji zadłużenia bez większego ingerowania w sferę organizacyjną przedsiębiorstwa. Dotyczy to zatem sytuacji, gdy dłużnik nie ma skomplikowanej sytuacji, zaś zakres jego działalności jest niewielki. Restrukturyzacja zadłużenia będzie zatem dotyczyć najczęściej jednoosobowych działalności gospodarczych i konsumentów. Właśnie do tych odbiorców kierowany jest ten wpis.

Kiedy rozpocząć restrukturyzację?

Jest tylko jedna prawidłowa odpowiedź na to pytanie – im szybciej, tym lepiej dla dłużnika i wierzycieli. Przedsiębiorca musi dodatkowo pamiętać o ustawowej konieczności wniesienia wniosku o upadłość. Jest ona uregulowana prawem upadłościowym. Ma na to 30 dni od powstania stanu niewypłacalności. Stan niewypłacalności powstaje, jeżeli opóźnienie w spłacie wymagalnych zobowiązań przekracza trzy miesiące. W dużym skrócie przedsiębiorca ma 120 dni na wniesienie wniosku o upadłość od terminu pierwszego nieuregulowanego zobowiązania. W związku z tym, jeśli pojawią się zatory płatnicze bądź spada rentowność przedsiębiorstwa to należy niezwłocznie podjąć działania mające na celu poprawę sytuacji. Restrukturyzację można wedle przepisów prawa restrukturyzacyjnego przeprowadzić przy udziale licencjonowanego doradcy restrukturyzacyjnego i sądu bądź bez ich udziału. Restrukturyzacja pozasądowa jest z pewnością tańszym rozwiązaniem, ale z kolei nie koniecznie równie skutecznym. Wszystko zależy od sytuacji dłużnika i stanu jego niewypłacalności. W niniejszym wpisie skupiamy się na restrukturyzacji pozasądowej. 

Restrukturyzacja, jako przeciwdziałanie upadłości

Dłużnik musi mieć świadomość tego, że zwlekanie z restrukturyzacją zakończy się jego niewypłacalnością i zapewne upadłością. Upadłości należy zaś unikać i traktować ją jako rozwiązanie ostateczne. Zwlekanie z restrukturyzacją prowadzi do zwiększania się zadłużenia wskutek naliczania odsetek za opóźnienie (które mogą być dwukrotnie wyższe od odsetek umownych). Dodatkowo maleje wartość aktywów netto dłużnika, czyli majątku pomniejszonego o zobowiązania. Zazwyczaj dochodzi do tego wskutek szybkich działań ZUS bądź Urzędu Skarbowego. Podmioty te bardzo szybko wszczynają postępowania egzekucyjne i wpisują hipoteki przymusowe w księgach wieczystych nieruchomości dłużnika. Zajęcie rachunku bankowego jest zazwyczaj dla przedsiębiorcy jego śmiercią kliniczną.

W związku z powyższym restrukturyzacja zadłużenia powinna mieć miejsce niezwłocznie, gdy pojawią się problemy z płynnością finansową bez realnej perspektywy poprawy sytuacji ekonomicznej. 

W jaki sposób przeprowadzić restrukturyzację zadłużenia?

Odpowiadając na to pytanie wskażemy najczęściej powielane błędy dłużników. Należą do nich:

• brak wskazania przyczyn powstania problemów z płynnością finansową,
• brak opisu prowadzonej działalności,
• nieudokumentowanie osiąganych dochodów,
• nieudokumentowanie ponoszonych kosztów (dotyczy konsumentów),
• brak wskazania posiadanego majątku, jego wartości oraz informacji o ustanowionych na nim zabezpieczeń,
• niewskazanie wszystkich zobowiązań oraz wysokości rat,
• przedstawienie mało atrakcyjnych propozycji układowych.

Ogólnie rzecz biorąc dłużnicy konstruując wniosek o restrukturyzację zadłużenia nie przedstawiają swojej sytuacji majątkowo – finansowej. Dla wierzycieli instytucjonalnych (banki, leasingodawcy) jest to kluczowa informacja. Restrukturyzacja zadłużenia bez przedstawienia wierzycielom tej kwestii jest z góry skazana na porażkę.

Dodatkowo konieczne jest wskazanie majątku, jego wartości oraz zabezpieczeń jakie są na nim ustanowione. Wniosek musi zawierać również wykaz wszystkich zobowiązań i wysokości rat.

Wniosek powinien również zawierać opis przyczyn powstania utraty płynności finansowej. Opis ten musi być połączony ze wskazaniem zmian, jakie zostaną wdrożone celem poprawy sytuacji ekonomicznej dłużnika.

Plan restrukturyzacyjny

Restrukturyzacja zadłużenia w przypadku konsumenta nie wymaga tego elementu. Można jedynie zredukować swoje wydatki i wykazać tym samym chęć spłaty wierzycieli w większym stopniu. Podobnie rzecz ma się w przypadku jednoosobowych działalności gospodarczych. Nie jest wówczas wymagany rozbudowany plan restrukturyzacyjny. Można i należy dokonać podstawowych działań jak redukcji kosztów prowadzonej działalności (np. wyeliminować nierentowne przedsięwzięcia) poprawić działania marketingowe, zrewidować kwestie dotyczące zatrudnienia. Nie będziemy się jednak skupiać na planie restrukturyzacyjnym w niniejszym wpisie. Jest to zagadnienie na odrębny wpis.

Test prywatnego wierzyciela

Wniosek restrukturyzacyjny powinien obligatoryjnie zawierać ten element. O teście prywatnego wierzyciela pisaliśmy w tym wpisie:

Test prywatnego wierzyciela

Poprzez test prywatnego wierzyciela można porównać poziom zaspokojenia wierzycieli w upadłości bądź egzekucji komorniczej zestawiając go z propozycją spłaty dłużnika. Wierzyciel będzie mógł zatem podjąć racjonalną decyzję, kierując się jedynie swoim interesem ekonomicznym. Co prawda nie zawsze ma to miejsce, gdyż czasami wierzyciele odrzucają całkiem sensowne propozycje ugodowe. Pozasądowa restrukturyzacja zadłużenia jest najbardziej efektywna w sytuacji, gdy dłużnik nie ma zbyt wielu wierzycieli. W pozostałych przypadkach trzeba zazwyczaj skorzystać z postępowania restrukturyzacyjnego w celu zawarcia układu z wierzycielami.

Podsumowanie

Zalecamy bardzo skrupulatne przygotowanie wniosku o restrukturyzację. Dłużnik nie powinien również zwlekać z podjęciem działań. Wyczekiwanie na wezwanie do zapłaty bądź wypowiedzenie umowy w niczym nie pomoże. Dłużnik pamiętać musi, że dokładne przedstawienie we wniosku jego sytuacji zwiększy szanse na zawarcie porozumienia. Jeśli mają Państwo pytania dotycząc restrukturyzacji zadłużenia to zapraszamy do kontaktu.