Pełnienie funkcji członka zarządu w spółce z o.o. wiąże się z koniecznością bieżącego monitorowania finansów spółki oraz jej zdolności do regulowania zobowiązań pieniężnych. Przy czym nie ma znaczenia wewnętrzny podział obowiązków w zarządzie spółki (przykładowo za finanse, marketing, produkcję). Każdy członek zarządu spółki z o.o. jest bowiem zobowiązany do tego, aby znać bieżącą sytuację płynnościową spółki. W razie utraty zdolności płatniczej każdy z członków zarządu jest zobligowany przepisami prawa do wniesienia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki z o.o. Zaniechanie w tym zakresie może spowodować obowiązek spłaty zobowiązań spółki. Odpowiedzialność członka zarządu spółki z o.o. za spłatę jej długów może wynikać z art. 299 Kodeksu spółek handlowych, art. 21 ust. 3 Prawa upadłościowego bądź z treści art. 116 Ordynacji podatkowej.
Spis treści
Kto odpowiada za zobowiązania spółki z o.o.?
Za spłatę długów spółki nie odpowiadają jej wspólnicy. Jednak osoby zasiadające w zarządzie spółki z o.o. mogą być odpowiedzialne za spłatę jej zobowiązań. Jak już zostało wyżej wskazane odpowiedzialność ta może wynikać z kilku różnych podstaw prawnych. W związku z tym jej zakres jest również nieco zróżnicowany. Co więcej możliwość zwolnienia się z odpowiedzialności za spłatę zobowiązań spółki z o.o. też jest odmienna. Inaczej będzie się ona kształtować w przypadku Ordynacji podatkowej oraz prawa upadłościowego i kodeksu spółek handlowych. Najtrudniej członkom zarządu spółki z o.o. za spłatę jej długów jest się obronić na kanwie art. 116 Ordynacji podatkowej. Odpowiedzialność podatkowa członków zarządu za zaległości podatkowe spółek kapitałowych jest łatwiejsza do wykazania niż odpowiedzialność na kanwie art. 299 ksh. W przypadku ordynacji podatkowej nie można się bronić wykazując brak poniesienia szkody przez wierzyciela publicznoprawnego.
Potrzebujesz ochrony przed spłatą długów spółki z o.o.?
Skontaktuj się z nami - 58 352 1343 i sprawdź jak działamy.
KontaktKiedy zarząd odpowiada za spłatę długów spółki z o.o.?
Przepisy prawa upadłościowego nakładają na każdego członka zarządu spółki z o.o. obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w razie powstania stanu niewypłacalności spółki. Obowiązek ten wynika z treści art. 21 ust. 1 oraz ust. 2 Prawa upadłościowego. Wedle tych przepisów prawa członkowie zarządu spółki z o.o. mają obowiązek zgłosić wniosek o ogłoszenie upadłości nie później niż w terminie 30 dni od dnia, w którym powstała podstawa do ogłoszenia upadłości spółki z o.o. Mowa tu o powstaniu stanu niewypłacalności. Jeśli zarząd spółki z o.o. nie złoży wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie ustawowym to może być odpowiedzialny za spłatę zobowiązań spółki.
Reprezentacja wieloosobowa spółki z o.o. a złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości
W przypadku gdy zarząd spółki z o.o. jest wieloosobowy i do jej reprezentacji konieczne jest działanie co najmniej dwóch bądź więcej osób, to do złożenia wniosku nie jest konieczne ich łączne działanie. Oznacza to, że w takim przypadku wniosek o ogłoszenie upadłości może wnieść dowolna osoba z zarządu spółki z o.o.
Stan niewypłacalności spółki z o.o.
Upadłość spółki z o.o. można ogłosić w stosunku do dłużnika, który stał się niewypłacalny. W praktyce bywa, że nie jest proste precyzyjne określenie terminu powstania stanu niewypłacalności. Niewypłacalność musi mieć bowiem charakter trwały. Stan niewypłacalności zdefiniowany jest w art. 11 Prawa upadłościowego. Wedle tej normy prawnej przyjmuje się, że niewypłacalny jest dłużnik, który utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Niewypłacalność można ustalić wedle ujęcia płynnościowego bądź bilansowego. Wedle ujęcia płynnościowego dłużnik jest niewypłacalny, jeśli opóźnienie w wykonaniu wykonalnych zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące. Ocenianie stanu niewypłacalności w praktyce nie jest łatwe. Co więcej gro opinii biegłych sądowych w tej materii jest sporządzona nienależycie. Nie uwzględnia bowiem wielu aspektów ekonomicznych funkcjonowania przedsiębiorstwa na rynku. Przykładowo możliwości odzyskania płynności finansowej w najbliższej przyszłości – na skutek pozyskania nowych kontraktów bądź odzyskania należności. Niepłacenie w terminie zobowiązań powinno dotyczyć znacznej ich części, nie zaś przykładowo dwóch czy trzech.
Jaki charakter ma odpowiedzialność członka zarządu spółki z o.o. na podstawie art. 299 ksh?
W doktrynie i orzecznictwie był spór co do charakteru odpowiedzialności członków zarządu spółki z o.o. Dotyczył on tego czy odpowiedzialność ma charakter odszkodowawczy czy też gwarancyjny. Ostatecznie Sąd Najwyższy przyjął linię orzeczniczą wedle której odpowiedzialność członków zarządu spółki z o.o. za jej długi ma charakter odszkodowawczy. Oznacza to, że termin przedawnienia na wniesienie przez wierzyciela pozwu o zapłatę (na zasadzie art. 299 ksh) wynosi trzy lata. Termin ten zaś biegnie od momentu dowiedzenia się przez wierzyciela o bezskutecznej egzekucji z majątku spółki z o.o. Bezskuteczność egzekucji można wykazać przykładowo za pomocą postanowienia komornika sądowego bądź postanowienia sądu upadłościowego w przedmiocie oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości ze względu na ubóstwo masy upadłości. Nie są to oczywiście jedyne sposoby na wykazanie bezskuteczności egzekucji z majątku spółki z o.o.
Do jakiej wysokości odpowiadają członkowie zarządu spółki z o.o.?
Wierzyciel wnoszący pozew o zapłatę na zasadzie art. 299 ksh nie musi wykazywać wysokości poniesionej szkody. Jedyne co musi wykazać to istnienie wierzytelności oraz bezskuteczność egzekucji z majątku spółki. Domniemuje się bowiem, że wysokość szkody wierzyciela to kwota jego należności przysługującej mu od spółki, która jest niewypłacalna. Dłużnik, czyli w tym przypadku członkowie zarządu spółki z o.o. mogą zaś wykazywać, że wysokość szkody wierzyciela spółki jest niższa. Ciężar dowodu w tym zakresie jest oczywiście po stronie konkretnego członka zarządu spółki z o.o. Wymaga to wykonania szczegółowej analizy finansowej spółki oraz jej kontraktów, możliwości odzyskania należności, wartości i płynności majątku, etc. Trzeba zatem przeprowadzić dowód na okoliczność powstania stanu niewypłacalności spółki z o.o. oraz określenie stopnia zaspokojenia wierzyciela w ramach postępowania upadłościowego.
Ochrona członka zarządu spółki z o.o. przed spłatą długów spółki i egzekucją
Jak zostało wyżej wskazane członkowie zarządu spółek z o.o. mogą chronić się przed koniecznością spłaty jej długów. Ochrona ta może polegać na wykazaniu przedawnienia roszczenia wierzyciela w stosunku do członka zarządu spółki z o.o. Może również polegać na wykazaniu, że wysokość szkody wierzyciela jest znacznie niższa niż kwota jego należności przysługująca mu od niewypłacalnej spółki z o.o. Członkowie zarządu spółki z o.o. mogą również wykazywać, że wierzyciele spółki z o.o. nie ponieśli żadnej szkody ze względu na niewniesienie przez spółkę wniosku o upadłość. Zarówno wykazanie niższej szkody, jak i jej brak wymagają specjalistycznej wiedzy z zakresu prawa, ekonomii oraz rachunkowości. Często trzeba przeprowadzić kontr opinię do opinii biegłego sądowego. Jako kancelaria syndyka z uprawnieniami biegłego z zakresu wyceny przedsiębiorstw świadczymy oczywiście takie usługi.
Wreszcie członkowie zarządu spółki z o.o. mogą ogłosić upadłość konsumencką celem uzyskania oddłużenia od zobowiązań pieniężnych. Oddłużenie zarządu spółki z o.o. w upadłości konsumenckiej wymaga jednak podjęcia stosownych działań oraz analizy czy i kiedy powstały roszczenia wierzycieli spółki z o.o. wobec członków jej zarządu.
Odpowiedzialność członka zarządu spółki z o.o. za spłatę jej długów. Podsumowanie.
Nasza praktyka pokazuje, że zdecydowana większość członków zarządu spółki z o.o. nie wnosi o upadłość spółki we właściwym terminie. Jako kancelaria z bardzo dużym doświadczeniem w obszarze prawa insolwencyjnego oferujemy takim osobom rzetelną pomoc prawną w zakresie ochrony przed spłatą długów spółki z o.o. Zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią.
O autorze
Kwalifikowany doradca restrukturyzacyjny specjalizujący się w restrukturyzacji przedsiębiorstw. W postępowaniach restrukturyzacyjnych pełni funkcję nadzorcy układu, nadzorcy oraz zarządcy sądowego. Pełni również funkcję syndyka w postępowaniach upadłościowych. Z powodzeniem nadzorował restrukturyzację dużych spółek kapitałowych, jak i działalności jednoosobowych.
Biegły z zakresu wyceny przedsiębiorstw i ekonomista. W swojej praktyce współpracuje z sądami restrukturyzacyjnymi oraz upadłościowymi. Reprezentuje również wierzycieli i dłużników w postępowaniach restrukturyzacyjnych i upadłościowych.
Od lat specjalizuje się w zagadnieniach dotyczących niewypłacalności podmiotów gospodarczych oraz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. W swej praktyce dużą wagę przywiązuje do pogodzenia interesów dłużników oraz wierzycieli, co ma prowadzić do ograniczenia liczby ogłaszanych upadłości.